16 Oct 2020

Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής 2020

by | posted in: ⬛ Σχετικά άρθρα | 0

Από την Ελίνα Ιωάννου, RD, Διδακτορική φοιτήτρια, Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία, ΤΕΠΑΚ 

 

H 16η Οκτωβρίου θεσπίστηκε το 1979 ως Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής ή Παγκόσμια Ημέρα Επισιτισμού για να τιμήσει την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών το 1945. Η ημέρα αυτή έχει ως στόχο την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, την καταπολέμηση της πείνας αλλά και πιο πρόσφατα, τη δυνατότητα πρόσβασης όλων των ανθρώπων σε μία ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή.

H Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής κάθε χρόνο αναδεικνύει έμμεσα ή άμεσα τον σημαντικό ρόλο της Δημόσιας Υγείας ως ύψιστο αγαθό. Το 2020 έχει αδιαμφισβήτητα φέρει ολόκληρη την ανθρωπότητα αντιμέτωπη με πολλές προκλήσεις λόγω της πανδημίας από ένα μολυσματικό αναπνευστικό ιό (SARS-CoV-2) ενώ ταυτόχρονα, καλείται να αντιμετωπίσει προβλήματα που εδώ και χρόνια έχουν λάβει επιδημικές διαστάσεις, όπως η πείνα, η υποθρεψία αλλά και η παχυσαρκία. Η πανδημία της νόσου COVID-19 ωστόσο, έχει αναδείξει τη σχέση μεταξύ όλων αυτών των προβλημάτων. Αφενός η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών σε άτομα που νοσούν με κορωνοϊό (Cai et al., 2020; Dietz and Santos‐Burgoa 2020; Finer et al.,  2020; Richardson et al., 2020) ενώ εδώ και χρόνια γνωρίζουμε ότι άτομα με υποθρεψία είναι καθολικά πιο ευάλωτα απέναντι σε λοιμώξεις (Schaible and Kaufmann, 2007; Solomons, 2007). Τέλος, χώρες ή κοινωνίες που είναι αντιμέτωπες με καταστάσεις πείνας είναι σαφώς πιο φτωχές και με συστήματα υγείας αποδυναμωμένα έως και ανύπαρκτα με αποτέλεσμα να είναι σε δεινή θέση έναντι σε πανδημίες, όπως αυτή του νέου κορωνοϊού.

Το κεντρικό θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής για το 2020 έχει τίτλο: «Μαζί για την Καλλιέργεια, τη Θρέψη, τη Βιωσιμότητα. Οι δράσεις μας είναι το μέλλον μας» (“Grow, Nourish, Sustain. Together. Our actions are our future.”). Η φετινή ημέρα λοιπόν, στοχεύει στην αποκέντρωση της παραγωγής έτσι ώστε τα διατροφικά συστήματα να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες θρέψης ενός παγκόσμιου πληθυσμού που ολοένα και αυξάνεται.

Οι τρεις άξονες στους οποίους στοχεύει η φετινή ημέρα αφορούν στην ενθάρρυνση των τοπικών κοινωνιών να στραφούν σε πιο μικρή αλλά τοπική παραγωγή μέσω της καλλιέργειας κατά προτίμηση εποχικών τροφίμων. Η εποχικότητα ενισχύει τη βιοποικιλότητα και την υγιεινή διατροφή, ενθαρρύνοντας την κατανάλωση περισσότερων τροφίμων φυτικής προέλευσης (λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και σπόρους) και λιγότερου κρέατος. Τέλος, η ενίσχυση της τοπικής παραγωγής συμβάλλει τόσο στη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη του τοπικού συστήματος παραγωγής τροφίμων ενώ ταυτόχρονα, εξυπηρετεί την παροχή πιο φρέσκων και θρεπτικών επιλογών τροφίμων στις τοπικές κοινωνίες.

Αξίζει τέλος να αναφέρουμε ότι το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Διατροφής (FAO — World Food Program) του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τη συμβολή του στις προσπάθειες εξάλειψης του φαινομένου της πείνας, όπου η πείνα χρησιμοποιείται συχνά ως μέσο διαμάχης και πολέμου.

Το Διεθνές Ινστιτούτο Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία στηρίζει έμπρακτα τις δράσεις του FAO με μια σειρά από παρεμβάσεις σε διάφορα επίπεδα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

  1. Είναι ενεργό μέλος του παγκόσμιου δικτύου οργανισμών για την πλανητική υγεία (Planetary Health Alliance), η οποία πραγματεύεται μεταξύ άλλων, και τη σχέση διατροφής, βιοποικιλότητας και υγείας τόσο των ανθρώπων όσο και των οικοσυστημάτων που παράγουν τα τρόφιμα.
  2. Έτρεξε τη μελέτη βιολογικής διατροφής σε παιδιά (ORGANIKO), η οποία έχει συμπεριληφθεί στην επιλεγμένη λίστα μελετών/πρακτικών του FAO (http://bitly.ws/adxB). Μεταξύ άλλων, η μελέτη ORGANIKO έδειξε ότι η βιολογική διατροφή σχετίζεται με μείωση σε βιοδείκτες οξειδωτικού στρες σε παιδιά δημοτικής εκπαίδευσης.
  3. Τρέχει μελέτες που στοχεύουν στην αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών από παιδιά στο χώρο του ολοήμερου σχολείου (μελέτη PRISHEC).
  4. Μαζί με αρμόδιους φορείς, το Ινστιτούτο διατύπωσε ομόφωνα το 2018 τη Διακήρυξη για τη διατροφή στο σχολείο ως μέσο προαγωγής υγείας (http://bitly.ws/ady6 ).
  5. Διεξάγει μία πιλοτική μη-φαρμακολογική διασταυρούμενη μελέτη παρέμβασης (CIRCA CHEM) για τη διερεύνηση της επίδρασης του κιρκάδιου ρυθμού και του μεταβολισμού των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων που βρίσκονται συνήθως σε τροφές.

Φέτος, οι εκδηλώσεις για τα 75χρονα του Οργανισμού θα λάβουν χώρα σε ψηφιακό περιβάλλον λόγω της πανδημίας COVID-19. Μπορείτε να τις παρακολουθήσετε διαδικτυακά ακολουθώντας τον σύνδεσμο:  https://fao.zoom.us/webinar/register/WN_J2Uqr4SWRmKKIo2GXVbIEg

 

Πηγές:

  • Cai O. et al. Obesity and COVID-19 Severity in a Designated Hospital in Shenzhen, China. Diabetes Care 2020 Jul; 43(7): 1392-1398. https://doi.org/10.2337/dc20-0576
  • Dietz W. and Santos‐Burgoa C. Obesity and its Implications for COVID‐19 Mortality. Obesity. 2020 28(6): 1005-1005.https://doi.org/10.1002/oby.22818
  • FAO. Food and Agriculture Organization. World Food Day 2020 (http://www.fao.org/world-food-day/home/en)
  • FAO Brussels World Food Day Celebration (http://www.fao.org/world-food-day/join-us/events-detail/en/c/1312390/)
  • Finer N. et al.  COVID‐19 and obesity. Clin Obes. 2020 Jun; 10(3): e12365 doi: 10.1111/cob.12365
  • Makris KC. et al. A cluster-randomized crossover trial of organic diet impact on biomarkers of exposure to pesticides and biomarkers of oxidative stress/inflammation in primary school children. PLoS One. 2019 Sep 4;14(9):e0219420. doi: 10.1371/journal.pone.0219420
  • Richardson  S.  et al. Presenting Characteristics, Comorbidities, and Outcomes Among 5700 Patients Hospitalized With COVID-19 in the New York City Area JAMA. 2020 May 26;323(20):2052-2059. doi: 10.1001/jama.2020.6775
  • Schaible UE and Kaufmann SHE. Malnutrition and Infection: Complex Mechanisms and Global Impacts. PLoS Medicine 2007 4 (5):806-812
  • Solomons W. Malnutrition and infection: an update. British Journal of Nutrition(2007),98, Suppl. 1, S5–S10
  • The Nobel Prize (https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-peace-prizes )